Międzynarodowa Konferencja Naukowa

Uniwersytet Wrocławski w kulturze europejskiej XIX i XX wieku
z okazji Jubileuszu 200-lecia utworzenia Państwowego Uniwersytetu Wrocławskiego

Wrocław, 4-7 października 2011 r.

Założenia programowe
Historię Uniwersytetu Wrocławskiego wyznaczają trzy podstawowe daty: 1702, kiedy z inicjatywy zakonu jezuitów powołana została do życia Akademia Leopoldyńska, 1811, kiedy utworzono pruski uniwersytet państwowy, i 1945, kiedy ciężko poszkodowana przez wojnę uczelnia wznowiła działalność jako jedna z najważniejszych instytucji publicznych na terenie polskich Ziem Zachodnich i Północnych.

Jubileusz 300-lecia powstania Akademii Leopoldyńskiej obchodziliśmy uroczyście w 2002 roku. W roku 2011 przypada niemniej ważny jubileusz 200-lecia utworzenia pruskiego uniwersytetu państwowego. Na mocy rozkazu gabinetowego króla Fryderyka Wilhelma III z dnia 3 sierpnia 1811 roku połączono Akademię Leopoldyńską, składającą się z dwóch wydziałów: teologii katolickiej i filozofii, ze znacznie większym i starszym, bo założonym już w 1506 roku, uniwersytetem we Frankfurcie nad Odrą, zwanym Viadriną. Nowa uczelnia miała pięć wydziałów: teologii katolickiej, teologii ewangelickiej, prawa, medycyny i filozofii. Ten ostatni był największy i obejmował zarówno nauki humanistyczne, jak i przyrodnicze.

Nowy uniwersytet, nazwany w akcie fundacyjnym Universitas litterarum Vratislaviensis, stał się wkrótce jednym z najważniejszych ośrodków nauki w Królestwie Prus i Cesarstwie Niemiec. Wykładali tu wybitni uczeni, laureaci Nagrody Nobla i wielu innych prestiżowych wyróżnień, a wśród studentów byli nie tylko Niemcy, lecz także Żydzi, Polacy, Czesi, Słowacy, Węgrzy i Rosjanie. Daleko poza granice Śląska sięgała sława uniwersyteckiego Ogrodu Botanicznego, zbiorów przyrodniczych i artystycznych, biblioteki i archiwum. Młodzież akademicka, nosząca z dumą swoje korporacyjne uniformy, nadawała miastu niepowtarzalny koloryt.

Ostateczny kres tej uczelni położyła klęska Niemiec w drugiej wojnie światowej, jakkolwiek już od połowy lat trzydziestych XX wieku – pod rządami NSDAP – traciła ona stopniowo swoją dawną rangę. Podczas oblężenia Twierdzy Wrocław przez Armię Czerwoną zimą i wiosną 1945 roku niektóre uniwersyteckie budynki zostały zniszczone lub poważnie uszkodzone, a przyrządy i pomoce naukowe oraz zbiory muzealne i biblioteczne – rozproszone. Mimo trudnej sytuacji lokalowej i aprowizacyjnej, już w listopadzie 1945 roku rozpoczął działalność polski Uniwersytet Wrocławski. Część jego pierwszych profesorów przyjechała ze Lwowa, część z Krakowa lub Warszawy. Początkowo kontynuowano niemal wszystkie kierunki nauczania – poza teologią, po kilku latach medycyna i nauki rolnicze przeniesione zostały do odrębnych uczelni.

Współczesny Uniwersytet Wrocławski, jedna z największych i najważniejszych szkół wyższych w Rzeczypospolitej Polskiej, jest spadkobiercą zarówno jezuickiej Leopoldiny, utworzonej w 1702 roku, jak i państwowej uczelni pruskiej, powołanej do życia w roku 1811. Chce więc nie tylko korzystać nadal z bazy materialnej i zasobów bibliotecznych obu swoich poprzedniczek, lecz także lepiej poznać ich dorobek, wkład w dziedzictwo kulturowe Europy i świata. Dlatego z wielką radością przywita w swoich murach przedstawicieli wszystkich dyscyplin akademickich, uprawianych na Uniwersytecie Wrocławskim od 1702 roku do dziś, niezależnie od ich narodowości, przynależności państwowej i miejsca w naukowej hierarchii. Okazją po temu będzie Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Uniwersytet Wrocławski w kulturze europejskiej XIX i XX wieku”, organizowana we Wrocławiu w dniach 4-7 października 2011 roku.

http://www.uni.wroc.pl/jubileusz-2011/zaproszenie-pl